Kapel
De kapel biedt plaats aan religieuze plechtigheden, met als hoogtepunt de meimaand, met vroege bedevaartmissen en een moederdagmis in de open lucht. Ze staat open voor huwelijksplechtigheden van katholieken en niet-katholieken. Ook culturele activiteiten passen prima in de sfeervolle en akoestisch bijzonder fraaie kapel. Door het jaar heen kunnen liefhebbers er een serie kleinschalige en verrassende concerten beleven.
Behoudens afwijkende openingstijden in de meimaand is de kapel dagelijks geopend van 9.00 tot 19.00 uur.
Enige historie over de Hasseltse kapel
Op 24 april 1540 laat Laurens Peter Verschueren in zijn testament aan “Onser Liever Vrouwen in der capellen aan die Hasselt” tien stuivers na. Dat is het eerste schriftelijk bewijs van het bestaan van de kapel. Hij moet echter tenminste een paar jaar ouder zijn. In het torentje hangt namelijk een klokje waarin gegoten staat: “Maria is mijnen naem, Jasper Moer maeckten mij int jaer ons heeren MCCCCCXXXVI” . Oudere getuigenissen zijn er niet. Het is daarom aannemelijk dat de bewoners van de ‘herdgang’ of buurtschap Hasselt de kapel kort vóór 1536 gesticht hebben. In 1560 worden voor het eerst twee “meesteren van de Capelle aan de Hasselt” genoemd als ze procederen tegen Willem van Dijck die als erfgenaam van zijn vrouw gesommeerd werd om door haar beloofde geldelijke verplichtingen te voldoen “voor een weeckmisse te doen een jair lanck”. De plicht tot celebreren is altijd vervuld door clerici van de parochiekerk van Tilburg. Nergens is sprake van exclusief aan de kapel verbonden bedienaren.
Ook al kon en mocht ze formeel sinds het eind van de Tachtigjarige Oorlog in 1648 en feitelijk al eerder tot 1796 niet meer gebruikt worden voor de eredienst en werd er zelfs in 1743 een woning in gebouwd, de kapel was altijd eigendom van de buurt. Het torentje met het uurwerk en het klokje hadden en hielden ook een openbare functie. In 1796 mochten de buurtbewoners van de Hasselt de kapel weer “voorlopig” als bedehuis in gebruik nemen. Bij de invoering van het kadaster in 1832 is men er stilzwijgend van uitgegaan dat het gebouwtje met de omliggende grond kerkelijk bezit was en wel van de rechtsopvolger van de oude parochie Tilburg, de parochie van ’t Goirke. De twee kapelmeesters waren voortaan verantwoording verschuldigd aan het kerkbestuur. Die situatie bestaat nog, zij het dat inmiddels, sinds de restauratie in 1972, door parochie en gemeente samen een Stichting tot Beheer van de Hasseltse Kapel in het leven is geroepen, die de kapel voor dat doel in erfpacht heeft gekregen.
Het Mariabeeld
Het huidige Mariabeeld staat er pas sinds 1796, kort nadat na de inval van de Fransen en de Bataafse omwenteling het aan de katholieken was toegestaan om opnieuw de eredienst te vieren in de kapel. Het gepolychromeerde houten beeld met barokke stijlkenmerken is slechts een buste van Maria met een kindje op de arm. Het is dus zoals vaker wordt gezien een aankleedpop waarbij alles wat toch niet te zien is weggelaten werd. De kronen en sieraden van edelmetaal zijn geschenken van vrome weldoeners sinds de 19e eeuw. In 1971-1972 werd het beeld gerestaureerd. De bedevaartpraktijk kennen we ook pas met zekerheid uit de negentiende eeuw, dus na de intronisatie van het huidige beeld. De mirakels waarnaar de talloze ex-voto’s die in de kapel hangen verwijzen, zijn dus aan deze betrekkelijk jong Lieve Vrouw te danken en niet aan een oeroud wonderbeeldje zoals dat op andere plaatsen het geval is. De verering is er echter niet minder groot om.
